Winterharde planten zijn planten die de lage temperaturen en vorst van de winter kunnen weerstaan. Ze zijn ideaal voor elke tuin, want ze geven sfeer en kleur aan je buitenruimte. Er zijn winterharde planten voor elke situatie, of je nu een rotstuin, een schaduwperk, een zonnige landgoedtuin of een wilde tuin hebt.
Je kunt kiezen uit compacte kleine planten voor rotstuinen, muren, randen of voorgrondbeplantingen. Winterharde vetkruid (Sempervivum), kruipend schaduwkruid (Pachysandra), dagkoekoeksbloem (Silene dioica) of kruipend leeuwenbekje (Antirrhinum) zijn populaire winterharde planten voor bodembedekkers en kussenvormige planten. In de bloemrijke landgoedtuin vind je zonnebloem (Helianthus), monnikskap (Aconitum), rozemarijn (Rosmarinus), leeuwenbek (Antirrhinum), chrysant (Chrysanthemum) of herfstaster (Symphyotrichum). Voor schaduwrijke plekken raden tuinders hartlelie (Hosta), gebroken hartje (Dicentra) of klokjesbloem (Campanula) aan.
Winterharde planten kun je in principe van de lente tot de herfst planten, omdat ze in potten worden aangeboden. Toch zijn lente en herfst de beste tijden om te planten. Dan zijn de temperaturen gematigd en valt er meer regen, wat goed is voor de groei. Voordat je winterharde planten koopt, is het verstandig om de plek waar je ze wilt planten te bekijken. Licht en grond moeten goed passen bij de planten die je kiest.
Nadat je de planten hebt gekozen, verdeel je ze met de juiste afstand over het voorbereide perk. Bij hoge planten moet je rekening houden met het feit dat ze ook breder worden en meer ruimte nodig hebben. Een eenvoudige vuistregel is dat je ongeveer de helft van de uiteindelijke hoogte als plantafstand neemt. Voor het planten graaf je een plantgat met een schep. Voor planten die niet van natte voeten houden, graaf je het dieper en strooi je er een dun laagje zand in.
Dit zorgt voor extra drainage, vooral in zware of natte grond. Bij het planten haal je de planten uit de pot, maak je de kluit voorzichtig los en zet je de plant op dezelfde hoogte als eerder in de pot. Daarna vul je het plantgat met de uitgegraven grond, druk je de grond stevig aan en geef je de winterharde planten water. In het voorjaar is het goed om mestkorrels te strooien als voeding die de groei bevordert. Bij het planten in de herfst gebruik je echter geen meststoffen en voedingsstoffen.
Winterharde planten hebben weinig onderhoud nodig als ze eenmaal zijn aangeslagen. De onderhoudswerkzaamheden bestaan uit water geven in droge perioden, licht bemesten in het voorjaar en snoeien in de zomer of na de bloei. In het voorjaar geef je meststoffen met vruchtbare compost, mestkorrels of speciale meststoffen voor planten en tuinplanten. Het hele jaar door zorg je voor een gelijkmatig bodemvocht, wat vooral in de zomermaanden vaak ontbreekt.
Je geeft ook water in het voorjaar, als het lang droog blijft. De planten hebben hun belangrijkste groeifase in de lentemaanden en worden bij gebrek aan water geremd in hun ontwikkeling. Winterharde planten worden naar behoefte gesnoeid. Uitgebloeide bloemen worden regelmatig weggeknipt. Het snoeien bevordert de vertakking en soms een nieuwe bloei. Bovendien voorkom je ongewenst uitzaaien van sommige planten. Scheuren wordt om de paar jaar aangeraden voor groenblijvende planten. Zo maak je de pollen kleiner en verjong je de planten. De plantenscheuring doe je in de lente of in de herfst.
Bladverliezende planten zijn planten die in de herfst of winter hun bladeren verliezen om zich te beschermen tegen de kou. Ze gaan dan in een soort winterslaap en komen in het voorjaar weer tot leven met nieuwe bladeren en bloemen. Voorbeelden van bladverliezende planten zijn beuken, eiken, esdoorns en rozen.
Groenblijvende planten zijn planten die het hele jaar door groen blijven. Ze hebben een speciale aanpassing waardoor ze hun bladeren niet hoeven af te werpen. Ze kunnen dus ook in de winter fotosynthese doen en groeien. Voorbeelden van groenblijvende planten zijn dennen, sparren, hulst en laurier.
Hier zijn enkele voorbeelden van winterharde planten om te kweken:
Lavendel is een heerlijk geurende plant die bekend staat om zijn paarse, roze of witte bloemen. Hij komt oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied, maar kan ook goed groeien in ons klimaat. Hij houdt van een zonnige en droge standplaats, met een goed doorlatende en kalkrijke grond. Je kunt lavendel planten in de lente of de herfst, met een afstand van ongeveer 30 centimeter tussen de planten. Je kunt lavendel snoeien na de bloei, in augustus of september, om de plant compact en gezond te houden. Lavendel heeft veel voordelen: hij trekt bijen en vlinders aan, hij werkt rustgevend en ontspannend, en hij kan gebruikt worden in de keuken of als decoratie.
Echinacea is een prachtige plant met roze, paarse, witte of gele bloemen. Hij komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika, maar kan ook goed groeien in ons klimaat. Hij houdt van een zonnige en luchtige standplaats, met een humusrijke en vochtige grond. Je kunt echinacea planten in de lente of de herfst, met een afstand van ongeveer 40 centimeter tussen de planten. Je kunt echinacea snoeien in de winter, als de plant is uitgebloeid, om de plant te verjongen. Echinacea heeft veel voordelen: hij trekt bijen en vlinders aan, hij heeft een geneeskrachtige werking, en hij kan gebruikt worden als snijbloem of als droogbloem.
Bieslook is een smakelijke plant met grasachtige bladeren en paarse bolletjes. Hij komt oorspronkelijk uit Europa en Azië, maar kan ook goed groeien in ons klimaat. Hij houdt van een zonnige of halfschaduwrijke standplaats, met een vruchtbare en vochtige grond. Je kunt bieslook planten in de lente of de herfst, met een afstand van ongeveer 20 centimeter tussen de planten. Je kunt bieslook snoeien in de zomer, als de plant is uitgebloeid, om de plant te stimuleren. Bieslook heeft veel voordelen: hij heeft een pittige en aromatische smaak, hij is rijk aan vitamine C en ijzer, en hij kan gebruikt worden in de keuken of als eetbare bloem.
Wisteria is een sierlijke klimplant met lange trossen van blauwe, roze of witte bloemen. Hij komt oorspronkelijk uit China en Japan, maar kan ook goed groeien in ons klimaat. Hij houdt van een zonnige en beschutte standplaats, met een voedzame en vochtige grond. Je kunt wisteria planten in de lente of de herfst, met een afstand van ongeveer 3 meter tussen de planten. Je kunt wisteria snoeien in de winter, als de plant in rust is, om de plant in vorm te houden. Wisteria heeft veel voordelen: hij groeit snel en kan een pergola, muur of boom bedekken, hij heeft een heerlijke geur, en hij kan gebruikt worden als bonsai of als kuipplant.
Sedum is een makkelijke plant met dikke, vlezige bladeren en roze, rode, gele of witte bloemen. Hij komt oorspronkelijk uit Europa, Azië en Afrika, maar kan ook goed groeien in ons klimaat. Hij houdt van een zonnige of halfschaduwrijke standplaats, met een droge en goed doorlatende grond. Je kunt sedum planten in de lente of de herfst, met een afstand van ongeveer 30 centimeter tussen de planten. Je kunt sedum snoeien in de winter, als de plant is uitgebloeid, om de plant te verjongen. Sedum heeft veel voordelen: hij is zeer droogtebestendig, hij is aantrekkelijk voor bijen en vlinders, en hij kan gebruikt worden als dakbedekking of als rotstuinplant.
Salie is een aromatische plant met grijsgroene bladeren en blauwe, paarse, roze of witte bloemen. Hij komt oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied, maar kan ook goed groeien in ons klimaat. Hij houdt van een zonnige en droge standplaats, met een kalkrijke en goed doorlatende grond. Je kunt salie planten in de lente of de herfst, met een afstand van ongeveer 40 centimeter tussen de planten. Je kunt salie snoeien in de lente, na de bloei, om de plant compact en gezond te houden. Salie heeft veel voordelen: hij heeft een kruidige en frisse smaak, hij is rijk aan antioxidanten en etherische oliën, en hij kan gebruikt worden in de keuken of als medicinale plant.
Varen is een sierlijke plant met geveerde bladeren. Hij komt oorspronkelijk uit alle werelddelen, maar kan ook goed groeien in ons klimaat. Hij houdt van een schaduwrijke of halfschaduwrijke standplaats, met een vochtige en humusrijke grond. Je kunt varen planten in de lente of de herfst, met een afstand van ongeveer 50 centimeter tussen de planten. Je kunt varen snoeien in de lente, als de plant nieuwe bladeren maakt, om de plant te verfrissen. Varen heeft veel voordelen: hij heeft een elegante en natuurlijke uitstraling, hij is zeer winterhard, en hij kan gebruikt worden als bodembedekker of als potplant.
Chrysant is een vrolijke plant met bolvormige bloemen in allerlei kleuren. Hij komt oorspronkelijk uit Azië, maar kan ook goed groeien in ons klimaat. Hij houdt van een zonnige of halfschaduwrijke standplaats, met een vruchtbare en vochtige grond. Je kunt chrysant planten in de lente of de herfst, met een afstand van ongeveer 30 centimeter tussen de planten. Je kunt chrysant snoeien in de zomer, als de plant te hoog wordt, om de plant te stimuleren. Chrysant heeft veel voordelen: hij heeft een lange bloeitijd, hij is geschikt voor allerlei gelegenheden, en hij kan gebruikt worden als snijbloem of als kuipplant.
